Tüp Bebek
TÜP BEBEK SÖZLÜĞÜ
1 |
İnfertilite |
Mevcut tanısal yöntemlerle sebebi tespit edilemeyen kısırlık durumu. Tüm infertil çiftlerin ortalama %10 unu kapsar. |
2 |
Akrozom |
Sperm başını çevreleyen koruyucu yapı. İçinde enzimler bulunur ve spermin yumurtaya girebilmesini sağlar. |
3 |
Adenomyozis |
Rahim içi zarındaki (endometrium) salgı bezlerinin rahim kas tabakası içine yayılması sonucu oluşan ve ağrılı, yoğun kanamalı menstruasyona yol açan, rahimi büyük ve süngerimsi-yumuşak hale getiren tablo. |
4 |
Antral folikül sayısı (AFC) |
Menstrüel siklusun ilk günlerinde ultrasonda saptanan küçük (2-8 mm) erken foliküllerin sayısı. Bunlar over rezervini gösterir. |
5 |
Anti-Müllerian Hormon (AMH) |
Over rezervini saptamaya yarayan kan testi. |
6 |
Antifosfolipid antikorlar (APA) |
Rahim duvarında gelişen plasenta ve eklerini kaplayan kimyasal maddelere karşı oluşan antikorlar. Kanında yüksek miktarda bu antikorları taiıyan kadınlarda, gebeliğin düşükle sonlanma riski artar ve infertilite tedavilerinde başarısızlık gelişir. |
7 |
Antisperm antikorlar |
Kadın yada erkeğin kan veya üreme organları salgılarında bulunan ve sperm yüzeyini kaplayarak yada onu öldürerek gebelik başarısını zorlaştıran antikorlar. |
8 |
ART |
Yardımcı Üreme Teknikleri |
9 |
Assisted hatching |
Yumurta dış kılıfının kimyasal yada mekanik olarak inceltilerek, transferde embroyun rahime tutunma olasılığını arttıran teknik. |
10 |
Blastokist |
Embryo gelişiminin ileri bir evresi. 5.-6. gün transferinde verilen embryonun adı. |
11 |
CGH |
Comperative genomic hybridization – Bir hücrenin tüm kromozomlarının incelendiği test |
12 |
Dış gebelik (ektopik gebelik) |
Embryonun rahim dışına yerleşmesi sonucu oluşan gebelik. En çok tüplerde oluşur (tubal gebelik). Tespit edilmezse, yerleştiği yerde yırtılma ve iç kanamaya yol açıp, acil bir tablo oluşabilir. Tıbbi yada cerrahi tedavi gerekir. |
13 |
Diagnostik histeroskopi |
Ofis şartlarında genel yada lokal anestezi ile yapılan, ince bir kamera-ışık sistemi ile rahim içinin sıvı veya gaz verip genişletilerek incelenmesi işlemi. |
14 |
Embryo Başlangıç |
Hücre bölünmesinden, gebeliğin ilk 8 haftasına kadar döllenmiş yumurtaya verilen isim. Bundan sonra embryo farklılaşmaya ve insan organik şeklini almaya başlar ve adı fetus olur. |
15 |
Embryo transferi |
Laboratuarda geliştirilmiş embryonun rahim içine yerleştirilmesi işlemi. |
16 |
Endometriozis |
Rahim iç zarı endometriumun, rahim dışında gelişmesi. Tüp, yumurtalık yapışıklığı ve tıkanıklığına, menstrüasyonda ağrıya, infertiliteye ve over kistlerine (çikolata kisti) yol açar. |
17 |
Endometrium |
Rahim iç zarı. Hormonal etkilerle her menstrüel periyotta kalınlaşır ve gebelik olmazsa dökülür. |
18 |
Estradiol (E2) |
Yumurtalıklardaki foliküllerden üretilen bir hormon. İnfertilite ilaçlarına yumurtalık cevabını ölçmek için kandaki düzeyine bakılır. |
19 |
Fertilite korunması |
Kadın doğurganlığının korunması amacıyla, yumurtalarının veya embryoların sonradan kullanabilmek amacıyla dondurularak saklanması işlemi. |
20 |
Fetus |
Embryonun 8.gebelik haftasından sonraki adı. Artık şekil olarak insan görünümüne farklılaşmıştır. |
21 |
FSH |
Beyinde hipofiz bezinden salgılanana ve yumurtalıkları uyaran hormon. Ovulasyon indüksiyonu, aşılama ve tüp bebekte yumurtalıkları geliştirmek amacıyla ilaç olarak kullanılır. (Gonal-f, Puregon, Fostimon) |
22 |
GnRH agonist ve antagonistleri |
Hipofizden FSH ve LH hormonu salgılamasını baskılamak için kullanılan lucrin, decapeptyl, cetrotide, orgalutran gibi ilaçlar. |
23 |
Gonadotropinler |
Gonad dokularını (yumurtalık, testis) uyarmak için kullanılan FSH, LH hormonları içeren ilaçlar. |
24 |
Hormon (seks hormonları) |
Testis, yumurtalık ve böbrek üstü bezlerinden salgılanan kimyasal maddeler. Üreme ve cinsel kimlikte belirleyici rol oynarlar. |
25 |
HSG (Histerosalpingografi) |
Fallop tüpleri ve rahim içini değerlendirme amacıyla vaginal yoldan verilen ilaçla seri röntgen filmleri çekilmesi işlemi. |
26 |
Human Koryonik Gonadotropin (hCG) |
Rahime tutunan embryo ve sonrasında plasenta tarafından üretilen bir hormon. Kan seviyesi yüksekliği gebelik testi olarak kullanılır. İnfertilite tedavisinde yumurtaları olgunlaştırmak için kullanılır. (pregnyl, ovitrel) |
27 |
Histeroskopi |
Rahim ağzı kanalı ve rahim içinin polip, perde, myom, yapışıklık vs. için gözle incelenmesini sağlayan işlem. Aynı esnada bu patolojilerin tedavisi de yapılabilir. |
28 |
İmplantasyon |
Embryonun endometrium içinde yuvalanması ve anne kan dolaşımı sistemi ile bağlantı kurması, tutunma. |
29 |
İnfertilite |
Korunmaksızın, 1 yıl düzenli cinsel ilişkiye rağmen gebe kalınamaması, kısırlık. |
30 |
İntrasitoplazmik sperm injeksiyonu (ICSI) |
Yumurtanın içine, seçilmiş bir adet spermin ince özel bir pipetle yerleştirilmesi, mikroinjeksiyon. Şiddetli sperm bozukluğu varlığında tüp bebek için kullanılır. |
31 |
İntrauterin inseminasyon (IUI) |
Yıkanarak hazırlanmış, seçilmiş spermlerin, yumurtlama gününde bir kateter aracılığıyla rahim ağzından geçilerek endometriuma verilmesi. |
32 |
In vitro fertilizasyon (IVF) |
Fertilite ilaçlarıyla yumurtalıkların uyarılması, oluşan yumurtaların toplanması, laboratuarda spermle birleştirilerek embryo oluşturulması ve oluşan embryonun rahime transferini içeren infertilite tedavi işlemi, tüp bebek. |
33 |
Kimyasal gebelik |
Kan veya idrarda gebelik testinin pozitif çıkması ancak gebeliğin, ultrasonla görünebileceği aşamaya gelemeden düşükle sonlanması. |
34 |
Klinik gebelik |
Ultrasonla tespit edilebilen gebelik durumu. Bir düşük yada dış gebelik materyalinin patolojik olarak gebeliği teyit etmesi de klinik gebeliktir. |
35 |
Klomifen sitrat |
Yumurtlama tedavisinde tek başına yada gonadotropinlerle birlikte kullanılan sentetik bir hormon. Klomen, Serofen. |
36 |
Kontrollü Ovarian Hiperstimülasyon (KOH) |
Ferilite ilaçlarıyla yumurtalıkların uyarılması ve sonucunda çok sayıda yumurta (folikül) olgunlaşması. |
37 |
Korpus luteum |
Yumurta salgıladıktan sonra folikülün dönüştüğü yapı, sarı cisim. Progesteron ve estrojen hormonu salgılar ve gebelik olmazsa 10-14 günde kaybolur. |
38 |
Kriyoprezervasyon |
Sıvı nitrojen içinde yumurta, sperm ve embryonun sonradan çözülerek kullanılmak üzere dondurulması işlemi |
39 |
Kromozomlar |
Yapısal özellikler ve genetik materyalin taşındığı, sperm, yumurta ve diğer hücre çekirdeklerindeki yapılar. Her hücrede 23 çift kromozom bulunur. |
40 |
Laparoskopi |
Karın içi ve pelvik bölgenin fiberoptik kamera sistemi ile küçük kesilerden girilerek tanı amaçlı incelenmesi ve gerekli cerrahi girişimlerin yapılmasını sağlayan işlem, kapalı ameliyat. |
41 |
Luteal faz defekti |
Menstrüel siklusun 2. devresinde (yumurtlama sonrası) yetersiz hormonal üretime bağlı infertilite ve düşüğe yol açan tablo. |
42 |
Menstrüel siklus |
Menstrüel periyotlar (adet kanamaları) arasındaki süre. Ortalama süre 28 gündür.Yumurtlama bu sürenin ortasında gerçekleşir (14. gün civarı). |
43 |
Oosit |
Yumurta hücresi. |
44 |
Overler |
Rahmin her iki yanında, fallop tüplerinin bitişiğinde yer alan, yumurta ve hormon üreten organlar, yumurtalık. |
45 |
Ovulasyon |
Yumurtalıktan pelvis boşluğuna yumurta salınması işlemi, yumurtlama. |
46 |
Polikistik Over Sendromu (PKOS) |
Overlerin çok sayıda küçük kistler içerdiği, ovulasyon ve menstrüel siklus bozuklukları ile infertiliteye yolaçan tablo. |
47 |
Polipler |
Rahim ve servikal kanalda gelişen, ağrı, kanama yapabilen, embryonun tutunmasını önleyebilen doku çıkıntıları. |
48 |
PGD |
Embryonun yapısal ve sayısal kromozomal değerlendirmesine ve sağlıklı embryo transferine olanak tanıyan genetik inceleme. |
49 |
Progesteron |
Ovulasyon sonrası korpus luteum haline dönen folikül hücrelerinden salgılanan ve endometriumu gebeliğe hazırlayan hormon. IVF tedavilerinde injeksiyon, jel yada hap şeklinde kullanılarak, embryo tutunmasını arttırmak ve düşükleri önlemek için kullanılır. |
50 |
Semen Sperm |
Prostat sıvısı ve diğer erkek üreme sıvılarını içeren ejakulat sıvısı. |
51 |
Servikal kanal |
Serviks vaginaya açılan kısmı ile rahim boşluğu arasındaki bağlantı. |
52 |
Serviks |
Rahimin vaginaya uzanan alt kısmı, rahim ağzı. |
53 |
Spermogram Sperm |
Erkek üreme hücresi sayı, hareket ve morfolojisini değerlendiren test |
54 |
TESE |
Spermogramda sperm saptanmadığında (azospermi), testislerden genellikle lokal anestezi kullanılarak parça alınıp sperm araştırılması işlemi. |
55 |
Testosteron |
Sperm üretim ve olgunlaşmasını ve erkek seksüel karekterlerini sağlayan hormon. |
56 |
TSH |
Tiroid bezinden hormon salgılanmasını sağlayan hipofiz bezi hormonu. |
57 |
Ultrason |
Yüksek frekanslı ses dalgaları üreterek, bunların doku ve sıvı ortamlardan yansımasını görüntü haline getiren tanısal ve girişimsel yöntem. |
58 |
Uterus |
Gebelikte büyüyebilme potansiyeline sahip, kas dokusu, endometrium ve servikten oluşan organ, rahim. |
59 |
Varikosel |
Testis toplardamarlarındaki variköz genişlemeler. Isı artışı nedeniyle sperm fonksiyonlarını bozabilir ve ağrı yapabilir. |
60 |
Vitrifikasyon |
Ultra hızlı yumurta ve embryo dondurma yöntemi. Önceden kullanılan yavaş dondurma yöntemine göre çok daha güvenlidir. |
61 |
Yumurta |
Kadın üreme hücresi, oosit. Yumurtalıklarda (over) gelişir. İnsan vücudundaki en büyük hücredir. |
62 |
Yumurta toplama |
Yumurtaların overlerdeki foliküllerden ovulasyon öncesi toplanması. Hafif sedasyon analjezisi ile vaginal yolla, ultrason eşliğinde bir iğne yardımı ile yapılır. |
63 |
Zigot |
Bölünene kadar döllenmiş yumurtaya verilen ad. Bölünme sonrası embryo adını alır. |
